Nasze Połoniny - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne | Ustrzyki Dolne | Aktualności, artykuły, galerie zdjęć, ogłoszenia, noclegi

:: [Nr 5/81] Jak zostać bieszczadnikiem Artykuł dodany przez: Redakcja (2009-04-25 16:59:42) - Mam ranczo, mam siedlisko, mam daczę, mam chyżę, mam rezydencję w Bieszczadach – mawiajÄ majętne mieszczuchy fundujÄ ce sobie działkę ze stojÄ cym juĹź domem albo i bez. Bezpieczniej jest bez. Apetytu na naprawdę stare chałupy w Bieszczadach nie sposĂłb zaspokoić, to co tu stare sięga praktycznie w przeszłość nie głębiej niĹź w lata sześćdziesiÄ te ubiegłego stulecia. Relikty architektury osadniczej, pierwsze domy powojennych osadnikĂłw, swÄ niewyszukanÄ prostotÄ kuszÄ współczesnych aspirantĂłw na bieszczadnikĂłw. KuszÄ , ale pułapki czyhajÄ . Kupić, nie kupić? DuĹźy dom w środku wsi, architektura znośna, coś na kształt kopii pensjonatĂłw z połowy drogi między Krakowem a Zakopanem, czerwona cegła, więc niby zdrowo i ekologicznie. I nawet niedrogo. Raz-dwa jakiś remont, choćby pobieĹźny i nic, tylko noclegami kasę z wczasowiczĂłw wyciskać. MoĹźna. Ale wprzĂłd lepiej pana Zdzisia, co po sÄ siedzku mieszka, zapytać. Pan Zdzisio jest lokalnym weteranem, emerytowanym drwalem, przed laty drogÄ amatorskiej praktyki przysposobił się do murarki i po godzinach pracy pilarza łapał fuchy u osadnikĂłw, ktĂłrzy akurat zaczęli zjeĹźdĹźać w Bieszczady. Murarka to mało; zapotrzebowanie na fachowcĂłw rosło, więc pan Zdzisio stał się po trosze tynkarzem, cieślÄ , dekarzem, hydraulikiem, zdunem. „Złotych rÄ czek” tu trzeba było. I dziś, leśny emeryt, pan Zdzisio, chętnie – a najchętniej przy flaszce – o dawnych czasach opowie. W tym rĂłwnieĹź o czasach swej budowlanej chwały. – Robiłem jak kazali. Czasy były ciężkie. KaĹźdy z osadnikĂłw chciał z wziętego kredytu jak najwięcej wycisnÄ Ä‡. – A ten duĹźy dom, panie Zdzisiu? - TeĹź stawiałem. Cegły kładzione na sztorc i pustaki cięte na połówkę, bo taniej. – A jakby tak te korytarze z klitkami po bokach i jednÄ na kondygnacji łazienkÄ rozwalić, przebudować i gości w luksusowych apartamentach tam trzymać? – A jak, skoro to wszystko na plÄ taninie ścianek działowych się trzyma i pionie kanalizacyjnym, co sztywność całej budowli zapewnia. ZresztÄ stropy większych rozpiętości nie wytrzymajÄ . Tu wszędzie Ĺźwir do betonu z rzeki się brało, sam łupek, a to się z czasem lasuje. Pan Zdzisio nie odradza, ale mĂłwi jak jest, w końcu sam to budował. – Więc dlatego tak tanio? – Dlatego. Cena moĹźe, ale wcale nie musi być wyznacznikiem jakości. W sÄ siedniej wsi pan Bronek, z podobnym jak pan Zdzisio Ĺźyciorysem i analogicznymi umiejętnościami, sam wreszcie po latach musi zapewnić sobie dach nad głowÄ , perypetie rodzinne go do tego zmuszajÄ . – Trochę forsy mam odłoĹźone, nie za duĹźo, nie za mało, coś małego kupię, bo na stare lata juĹź sam niczego nie wybuduję, choć przecieĹź zajmowałem się tym całe Ĺźycie. – Podobno Franek swĂłj dom sprzedaje, niewielki, zgrabny, zadbany. - A ile on chce? – Mniej więcej ... – Drogo. – To jest drogo? – W ogĂłle to niedrogo, ale jak na dom bez fundamentĂłw to wyraĹşnie za drogo. – No to Franek rzeczywiście przesadza, tego bym się po nim nie spodziewał, złodziejska cena za taki dom. – To nie jest do końca tak, z tym złodziejstwem jest za mocno powiedziane. – Jak to za mocno? – Bo on nie wie, Ĺźe dom nie ma fundamentu. – On nie wie, a pan wie? – Wiem, bo budowałem. Franek wziÄ Ĺ‚ ziemię, kredyt na budowę, mnie dawał forsę i kazał dom stawiać, a sam siedział u rodziny na drugim końcu Polski. Młody byłem, wĂłdkę lubiłem, pieniędzy potrzebowałem. Tak sobie teraz myślę, Ĺźe nawet bym kupił, ten dom jeszcze mnie przetrzyma. Mogę dać połowę ceny, ale jak mu tu dziś powiedzieć dlaczego? Działka w środku bieszczadzkiej wsi, działka na skraju wsi, oddalona działka pod lasem. Trzeba budować od zera. Ponoć i szybciej, i taniej nawet niĹź w nieskończoność grzebać się w adaptacjach, przerĂłbkach lub rekonstrukcjach efektĂłw budowlanych fantazji poprzednich właścicieli? Gotowych projektĂłw mnĂłstwo, od mikroskopijnych domkĂłw, niczym chatka dróşnika przy kolejowym przejeĹşdzie, aĹź po imponujÄ ce wille godne stylistyki Lazurowego WybrzeĹźa. Firm budowlanych w okolicy mnĂłstwo, przyjedzie gruszka, wpompuje w ziemię pierwszy beton, a dalej samo juĹź pĂłjdzie i pozostanie tylko dobrać gustowny breloczek do klucza. Albo pan Zdzisio z panem Bronkiem swoje usługi sami zaproponujÄ , choć okraszÄ je wstępnym grymaszeniem, Ĺźe juĹź zdrowie nie to, Ĺźe juĹź nie te siły, ale w końcu tak naprawdę to fachowe doświadczenie się liczy i jakby dniĂłwka była odpowiednia, to i owszem. PomarudzÄ o wyĹźszości dołowanego wapna nad modÄ na chemię budowlanÄ , o trwałości eternitu w zestawieniu z blachodachĂłwkÄ , o tym, Ĺźe młodzi w Irlandii moĹźe potrafiÄ budować, ale w kraju kiepsko im idzie, bo pewnie złotĂłwka im śmierdzi. Do jednego weteranĂłw budowlanej dłubaniny namĂłwić się nie da. Do przenosin starych wiejskich drewnianych domĂłw. Pod połoniny wędrujÄ rozmienione na belki chałupy spod Brzozowa, spod Rzeszowa, skÄ dkolwiek w końcu. W swej docelowej postaci sÄ krzyşówkÄ skansenowskiego pietyzmu i nowoczesnych budowlanych technologii. Sunie turystyczny autokar, przylepione do szyb twarze. – MoĹźe by domek kupić, a moĹźe wybudować, o jaka ładna Ĺ‚Ä czka. Jakub Demel adres tego artykułu: http://www.naszepołoniny.pl/articles.php?id=594