:: [Nr 4/80] Kalendarium "Połonin"
Artyku³ dodany przez: Redakcja (2009-04-03 13:14:38)

W II Rzeczpospolitej

17 marca 1921
Sejm RP uchwaliÅ‚ KonstytucjÄ™ Rzeczpospolitej Polskiej. WprowadzaÅ‚a ona w naszym kraju demokratyczne zasady ustrojowe, charakterystyczne dla nowoczesnych demokracji, ustanawiajÄ…c równoczeÅ›nie system rzÄ…dów parlamentarno – gabinetowy. ByÅ‚a to nowoczesna ustawa zasadnicza, która w uchwalonym ksztaÅ‚cie przetrwaÅ‚a ledwie kilka lat. Od momentu uchwalenia byÅ‚a solÄ… w oku MarszaÅ‚ka Józefa PiÅ‚sudskiego, który pogardliwie nazywaÅ‚ jÄ… ”konstytutÄ…’ od okreÅ›lenia „prostytuta”. Zaraz po „zamachu majowym” dokonano w niej zmian w wyniku których nabraÅ‚a cech charakterystycznych dla systemu prezydenckiego a nawet wodzowskiego. Po II Wojnie Åšwiatowej na jej zapisach oparÅ‚a siÄ™ tak zwana „MaÅ‚a Konstytucja”.

18 marca 1921
W Rydze podpisano traktat pokojowy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Rosją Radziecką kończący formalnie wojnę polsko- radziecką. Najważniejsze ustalenia traktatu dotyczyły przebiegu granicy pomiędzy stronami konfliktu. Traktat Ryski był dużym sukcesem odradzającego się państwa polskiego. 20 marca 1921
Na Górnym ÅšlÄ…sku odbyÅ‚ siÄ™ plebiscyt na temat przynależnoÅ›ci paÅ„stwowej części tej krainy. Obszar plebiscytowy obejmowaÅ‚ powierzchniÄ™ ponad 10 tysiÄ™cy kilometrów kwadratowych poÅ‚ożonych na terenie 12 powiatów. Za przynależnoÅ›ciÄ… do Niemiec opowiedziaÅ‚o siÄ™ ponad 59% uprawnionych za PolskÄ… zaÅ› niespeÅ‚na 41%. DecydujÄ…cy wpÅ‚yw na wynik plebiscytu mieli tak zwani „emigranci”, czyli osoby nie zwiÄ…zane z Górnym ÅšlÄ…skiem a tylko tam urodzone. Niekorzystne dla Polski wyniki plebiscytu staÅ‚y siÄ™ bezpoÅ›redniÄ… przyczynÄ… III Powstania ÅšlÄ…skiego.

23 marca 1936
W Krakowie doszÅ‚o do wystÄ…pieÅ„ antysanacyjnych podczas których policja otworzyÅ‚a ogieÅ„ do manifestantów. W wyniku ostrzaÅ‚u zginęło 8 osób a 45 zostaÅ‚o rannych. Powodem manifestacji byÅ‚a brutalna interwencja policji w krakowskiej fabryce „Semperit”. RozpÄ™dzajÄ…c strajkujÄ…cych w nocy z 20 na 21 marca policjanci używali paÅ‚ek a w stosunku do kobiet również kolb karabinowych. Pięć kobiet zostaÅ‚o ciężko pobitych w tym jedna ciężarna, która w wyniku pobicia straciÅ‚a dziecko. Dzisiaj nie mówi siÄ™ o tych wydarzeniach ani o innych podobnych jakie miaÅ‚y miejsce w „sanacyjnej” Rzeczpospolitej, nie wspominajÄ… o nich również szkolne podrÄ™czniki najnowszej historii zajmujÄ…ce siÄ™ głównie postponowaniem „ludowej” Rzeczpospolitej. Nie zapominajmy tym, bo to byÅ‚ również ważny element historii Polski.

8 kwietnia 1938
Sejm Rzeczpospolitej uchwaliÅ‚ UstawÄ™ o ochronie imienia Józefa PiÅ‚sudskiego. Najważniejszy z jej zapisów mówiÅ‚ „Kto uwÅ‚acza imieniu Józefa PiÅ‚sudskiego podlega karze wiÄ™zienia do lat piÄ™ciu”. Ustawa cieszyÅ‚a siÄ™ zÅ‚Ä… sÅ‚awÄ… i nie przysporzyÅ‚a chluby imieniu MarszaÅ‚ka. ByÅ‚a swoistym kuriozum i na szczęście nie obowiÄ…zywaÅ‚a zbyt dÅ‚ugo.

W "Ludowej Rzeczpospolitej"

19 marca 1964
Jacek Kuroń i Karol Modzelewski skierowali list otwarty do społeczeństwa będący krytyką panującego w Polsce realnego socjalizmu. Krytyka przeprowadzona przez wspomnianych działaczy oparta była na ideologii Karola Marksa. Jej nowością było to, że za wyzyskiwaczy klasy robotniczej uznali oni nie kapitalistów, ale elitarnych działaczy partyjnych i państwowych z najwyższego szczebla. Reakcja władz PRL była natychmiastowa. Autorów listu aresztowano, osądzono i skazano odpowiednio na trzy i trzy i pół roku więzienia.

19 marca 1981
W Bydgoszczy, podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej doszÅ‚o do wydarzeÅ„ znanych pod nazwÄ… „Prowokacji Bydgoskiej”. W sesji uczestniczyli przedstawiciele regionalnej Bydgoskiej SolidarnoÅ›ci z Janem Rulewskim na czele. W trakcie burzliwych obrad interweniowaÅ‚a milicja, która użyÅ‚a siÅ‚y do usuniÄ™cia dziaÅ‚aczy SolidarnoÅ›ci z sali obrad.

20 marca 1968
W Białym Jarze w Karkonoszach zeszła potężna lawina porywając 24 osoby. Tylko pięć z nich udało się uratować.

28 marca 1947
W JabÅ‚onkach pod Baligrodem zginÄ…Å‚ wiceminister Obrony Narodowej generaÅ‚ Karol Åšwierczewski-Walter. Bohater hiszpaÅ„skiej wojny domowej, dowódca II Armii Wojska Polskiego, postać powszechnie znana. Åšmierć nastÄ…piÅ‚a podczas inspekcji bieszczadzkich garnizonów wojskowych w potyczce z oddziaÅ‚em UPA. Åšmierć generaÅ‚a staÅ‚a siÄ™ bezpoÅ›rednim powodem do rozpoczÄ™cia „Akcji WisÅ‚a”, majÄ…cej na celu zakoÅ„czenie zbrojnej dziaÅ‚alnoÅ›ci ukraiÅ„skiego nacjonalistycznego podziemia. Pomnik upamiÄ™tniajÄ…cy miejsce Å›mierci Karola Åšwierczewskiego jest dzisiaj przedmiotem kontrowersji.

5 kwietnia 1989
W Warszawie podpisano porozumienia „OkrÄ…gÅ‚ego StoÅ‚u”. DaÅ‚y one poczÄ…tek najważniejszym zmianom ustrojowym w Polsce po II Wojnie Åšwiatowej.

W III Rzeczpospolitej

2 kwietnia 1997
Zgromadzenie Narodowe, znakomitą większością głosów, uchwaliło Konstytucję Rzeczpospolitej Polskiej. Została ona następnie zatwierdzona w ogólnonarodowym referendum i weszła w życie z dniem 17 października 1997 roku.


adres tego artyku³u: http://www.naszepo³oniny.pl/articles.php?id=563