Nasze Połoniny - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne | Ustrzyki Dolne | Aktualności, artykuły, galerie zdjęć, ogłoszenia, noclegi

:: [14/107] Czy „Bieszczadzkie Morze” stanie się „Bieszczadzkim Szambem”? Artykuł dodany przez: Redakcja (2010-09-30 17:33:33) Wizytę w Zespole Elektrowni Wodnych Solina - Myczkowce SA planowaliśmy od dawna. PowodĂłw było, co najmniej kilka. PoczÄ wszy od zawirowań zwiÄ zanych z osobÄ zatrzymanego prze CBŚ w listopadzie 2007 a zmarłego w czerwcu bieĹźÄ cego roku, byłego prezesa Ryszarda Krasickiego, aĹź po coraz głośniejsze doniesienia o licznych interesujÄ cych zmianach w tej firmie dziejÄ cych się za sprawÄ , kierujÄ cego ZEW –em JĂłzefa Folcika. PoczÄ tkowo miał to być wywiad w ramach stałego cyklu „Rozmowa Połonin”, jednak ostania decyzja Sanepidu o zamknięciu z dniem 23 sierpnia br. kÄ pielisk nad SolinÄ oraz wiele interesujÄ cych informacji wynikajÄ cych z rozmowy z prezesem Folcikiem sprawiły, Ĺźe zmieniliśmy nasz pierwotny zamiar i postanowiliśmy opisać tę sprawę trochę inaczej. Zapora jej historia i dzień dzisiejszy Na teren zapory i elektrowni wodnej weszliśmy krĂłtko przed godzinÄ jedenastÄ w piÄ tek 27 sierpnia 2010 roku. JuĹź pierwsze wraĹźenie jest interesujÄ ce. Wokół panuje wzorowy porzÄ dek, członkowie ochrony i pracownicy w szykownych firmowych uniformach a formalności zwiÄ zane z naszym wejściem załatwione szybko, uprzejmie i bardzo profesjonalnie. Wchodzimy do biurowca ZarzÄ du na spotkanie z prezesem JĂłzefem Folcikiem, ktĂłry kieruje ZEW Solina – Myczkowce SA od kwietnia 2008 roku. PatrzÄ c na potężnÄ , osiemdziesięciometrowÄ betonowÄ Ĺ›cianę u stĂłp ktĂłrej, mieści się siedziba zarzÄ du, trudno nie pomyśleć o tym, Ĺźe znajdujemy się u podnóşa największej w Polsce, waĹźÄ cej 2 miliony ton zapory, za ktĂłrÄ w ogromnym zbiorniku zgromadzone jest około 500 milionĂłw metrĂłw sześciennych wody. Dla większości obywateli RP Solina to tylko zalew o charakterze rekreacyjnym. Dzisiaj niewiele osĂłb pamięta, ze u podłoĹźa budowy stopni wodnych w Bieszczadach leĹźały ogromne szkody, jakie corocznie niĂłsł ze sobÄ rozszalały San, przy ktĂłrych straty powodziowe ostatnich lat to przysłowiowy pikuś. A o tym, Ĺźe pomysł ujarzmienia Sanu powstał prawie sto lat temu z inicjatywy dzisiejszego patrona zapory profesora Karola Pomianowskiego, wie juĹź naprawdę garstka. „Zespół Elektrowni Wodnych Solina – Myczkowce spełnia cztery podstawowe funkcje: redukcja fali powodziowej(najwaĹźniejsza z nich), produkcja energii elektrycznej, utrzymywanie Ĺźycia biologicznego w rzekach oraz stwarzanie warunkĂłw do rozwoju turystyki. Dzisiaj, kiedy przez ostatnich czterdzieści lat nie ma katastrofalnych powodzi wzdłuĹź dolnego biegu Sanu, mniej pamięta się o tej najwaĹźniejszej funkcji. ” – mĂłwi do nas, rozpoczynajÄ c rozmowę, prezes ZEW JĂłzef Folcik. Chwilę później, rozwijajÄ c swojÄ pierwszÄ myśl, dodaje „Przykładem tego, sÄ tegoroczne powodzie. Media nie zainteresowały się SolinÄ . Ile przyjęła wody? Ile uratowała terenĂłw? O Solinie był spokĂłj. A chcę panom powiedzieć, Ĺźe z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej wynika, Ĺźe w okresie zimy, w śniegu zalegajÄ cym wokół naszego zbiornika, zebrało się blisko 80 milionĂłw m³ wody i wszystko to przyjęliśmy. W maju br. w okresie pierwszej fali powodziowej, przyjęliśmy 45 milionĂłw m³ wody, a podczas drugiej fali 30 milionĂłw m³. Nie dołoĹźyliśmy wody z naszego zrzutu do fali kulminacyjnej, ktĂłra przeszła przez Tarnobrzeg i Sandomierz. Nie sprawiliśmy rĂłwnieĹź Ĺźadnego zagroĹźenia dla Leska, Sanoka i innych miejscowości lezÄ cych wzdłuĹź dolnego biegu Sanu.” Podczas omawiania funkcji podwyĹźszania przepływĂłw minimalnych zabezpieczajÄ cych Ĺźycia biologicznego w rzekach, szczegĂłlnie interesujÄ ca była informacja ilustrujÄ ca moĹźliwości Ĺ‚Ä czenia jej z funkcjÄ redukcji fali powodziowej. Prezes Folcik ujÄ Ĺ‚ to następujÄ co: „Proszę sobie wyobrazić, Ĺźe w okresie największych powodzi na Zalewie Myczkowieckm i Sanie odbywały się Mistrzostwa Świata w Wędkarstwie Muchowym. Wszystko to dzięki racjonalnej gospodarce wodÄ , ktĂłrÄ prowadzimy samodzielnie, bez niczyjej ingerencji. Kierujemy się w niej przede wszystkim posiadanÄ instrukcjÄ , ale takĹźe zdrowym rozsÄ dkiem, doświadczeniem i odpowiedzialnościÄ kadry wysokiej klasy specjalistĂłw, jakÄ posiadamy.” OmawiajÄ c dzień dzisiejszy ZEW naleĹźy dodać, Ĺźe elektrownie w Solinie i Myczkowcach, po modernizacji przeprowadzonej w drugiej połowie lat dziewięćdziesiÄ tych, dysponujÄ turbinami o Ĺ‚Ä cznej mocy 206,5 megawatĂłw. Oznacza to, Ĺźe moc wyprodukowana tutaj w ubiegłym roku pokryje w pełni całoroczne zapotrzebowanie na energię elektrycznÄ miasta wielkości Sanoka, lub przez jeden kwartał miasta takiego jak Lublin. Co czeka Zespół Elektrowni Wodnych w przyszłości? W przyszłym roku minie 50 lat od uruchomienia zapory i elektrowni w Myczkowcach. Solina jest w prawdzie o siedem lat młodsza, ale rĂłwnieĹź do młodzieĹźy nie naleĹźy. ProjektujÄ c bieszczadzkie stopnie wodne zakładano, Ĺźe posłuĹźÄ one, co najmniej sto lat, tak więc tego czasu trochę jeszcze pozostało. Bardzo waĹźnym przedsięwzięciem dla przyszłości Zespołu była gruntowna modernizacja przeprowadzona przed 10 laty, na ktĂłrÄ wydano 230 milionĂłw złotych. Corocznie niemałe środki sÄ przeznaczane na konserwację i bieĹźÄ ce prace modernizacyjne. Sprawia to, Ĺźe urzÄ dzenia pracujÄ bez zarzutu, czego przykładem jest stuprocentowa ich sprawność w ubiegłym roku. W przyszłym roku rozpoczęte zostanÄ badania nad poziomem zamulenia jeziora. Dzięki prowadzeniu racjonalnej i oszczędnościowej gospodarki, zysk netto wzrĂłsł w ostatnich dwĂłch latach o 200% w średnia płaca wzrosła o 20%. ZobowiÄ zania wobec pracownikĂłw sÄ realizowane na bieĹźÄ co, często z nawiÄ zkÄ . Zadbano o wizerunek kaĹźdego z pracownikĂłw, niezapominajÄ c rĂłwnocześnie o emerytach, ktĂłrzy dwa razy do roku sÄ zapraszani na spotkania w firmie i co najwaĹźniejsze, mogÄ liczyć na jej finansowe wsparcie. „W kierowanym przeze mnie przedsiębiorstwie, nie ma lepszych i gorszych. Aby firma osiÄ gała dobre wyniki, wszyscy powinni na jej rzecz dobrze pracować a załoga musi dostać to, co się jej naleĹźy.” – podkreśla z naciskiem JĂłzef Folcik. „Moim celem, po przybyciu do ZEW, było przekształcenie firmy z hermetycznie zamkniętej w transparentnÄ , otwartÄ i nowoczesnÄ . StÄ d bardzo prestiĹźowo traktuję udział w programach “Przedsiębiorstwo Fair Play” i „Solidna Firma”. Szczegółowy oglÄ d, jakiemu poddawana jest firma przez zewnętrznych audytorĂłw sprawia, Ĺźe uzyskanie certyfikatĂłw w tych programach świadczy o rzeczywistej jej kondycji. Chciałbym, aby o firmie mĂłwiono dobrze, bo nie zawsze tak bywało.” Pragniemy poinformować czytelnikĂłw, Ĺźe w wymienionych programach ZEW Solina – Myczkowce trzykrotnie uzyskał stosowne certyfikaty. W chwili obecnej przeprowadzana jest konsolidacja spółek kapitałowych Polskiej Grupy Energetycznej, do ktĂłrej naleĹźy ZEW Solina – Myczkowce. Po konsolidacji firma stanie się częściÄ duĹźej grupy kapitałowej Polska Grupa Energetyczna Energia Odnawialna SA. Najprawdopodobniej w pierwszym kwartale 2011 roku spółka wejdzie na giełdę papierĂłw wartościowych. Powstanie nowej grupy kapitałowej, to szansa na nowoczesne inwestycje. Istnieję plany ustawienia przy koronie zapory w Solinie trzech wiatrakĂłw o mocy 10,15 i 20 kilowatĂłw oraz kilku solarĂłw na własne potrzeby. SÄ opracowane koncepcje na budowę kilku małych elektrowni wodnych (m.in. w Zasławiu) oraz wiatrakĂłw i biogazowi. Chcielibyśmy podkreślić jeszcze jednÄ bardzo waĹźnÄ dziedzinę działalności ZEW. Chodzi o prace na rzecz społeczności lokalnej, realizowane poprzez wspieranie programĂłw społecznych, akcji dobroczynnych oraz szeroko pojętej działalności kulturalnej. „Społeczna odpowiedzialność biznesu to jedna z zasad kaĹźdej powaĹźnej firmy. Mamy świadomość, w jakim środowisku Ĺźyjemy. ZEW jest jednÄ z nielicznych duĹźych firm w Bieszczadach, ktĂłra generuje dobre wyniki finansowe. Ja osobiście zawsze przywiÄ zywałem duĹźÄ uwagę do kontaktĂłw ze społecznościÄ lokalnÄ . StÄ d teĹź nasze zaangaĹźowanie w tego typu działaniach.” – tak nasze stwierdzenie skomentował prezes Folcik. RozmawiajÄ c o problemach bieszczadzkich elektrowni wodnych nie sposĂłb było pominÄ Ä‡ pytania o poprzednika JĂłzefa Folcika na stanowisku prezesa ZarzÄ du ZEW, pana Ryszarda Krasickiego i wpływ zawirowań wokół jego osoby na obecnÄ sytuację firmy. OdpowiedĹş była krĂłtka i bardzo zdecydowana: „O poprzedniku mĂłwić mi niezręcznie. Nie chcę go oceniać, bo kaĹźdy z nas ma swojÄ filozofię kierowania firmÄ . Nie analizowałem działań prezesa Krasickiego, wydaje mi się tylko, Ĺźe część z nich mogła mieć nienajlepszy wpływ na wizerunek firmy.” Turystyczne wykorzystanie zalewu. Problem trudny i śmierdzÄ cy Problem zagospodarowania terenĂłw wokół bieszczadzkich zbiornikĂłw wodnych pojawił się wraz z ich powstaniem. Dzisiaj wiele niejasności wokół niego zwiÄ zanych jest z nielegalnym budownictwem majÄ cym swoje korzenie jeszcze w czasach PRL-u. ZEW, jako właściciel terenĂłw zalewowych podjÄ Ĺ‚ zdecydowane działania w kierunku uporzÄ dkowania tej problematyki. KwitnÄ ce do niedawna dzikie budownictwo letniskowe zostało zastopowane zdecydowanymi działaniami nadzoru budowlanego. „Myśmy otworzyli się na to, Ĺźeby kaĹźdemu umoĹźliwić dzierĹźawę działki rekreacyjnej. Zasady sÄ proste i jasne. Na tych działkach nie moĹźna niczego budować. Wolno postawić tylko przyczepę campingowÄ lub inny obiekt na kołach.” Takie rozwiÄ zanie przedstawił nam prezes Folcik i wydaje się ono klarowne i zrozumiałe. Jednak jak sam mĂłwi: „To tylko część tej sprawy. Największym problemem sÄ na dzień dzisiejszy ścieki, śmieci i inne zanieczyszczenia. Prawda jest taka, Ĺźe wokół zalewu powstało setki, jeĹźeli nie tysiÄ ce, domĂłw, domeczkĂłw, hotelikĂłw, restauracji, barĂłw i innych obiektĂłw turystycznych. W rzeczywistości, Ĺźadna z miejscowości nad zalewem nie ma kompleksowo rozwiÄ zanej gospodarki ściekowej. Mamy wszelkie podstawy przypuszczać, Ĺźe ścieki sÄ na ostro odprowadzane do jeziora a ostatnie decyzje sanepidu sÄ tego dobitnym potwierdzeniem. JeĹźeli Solina ma zachować funkcje turystyczne to musi jak najszybciej rozwiÄ zać problem gospodarki ściekowej. Jeśli się tego nie rozwiÄ Ĺźe, to psu na budę będÄ te wszystkie inwestycje gastronomiczne czy hotelarsko- noclegowe. Ludzie tu nie przyjadÄ , bo nie będÄ kÄ pać się w nieczystościach.” Trudno z tym stwierdzeniem dyskutować. Sanepid pobrał prĂłbki wody do badań w roĹźnych miejscach. Okazało się, Ĺźe bakterie pochodzenia kałowego obecne sÄ w Polańczyku przy tzw. Patelni, w Solinie przy Białej Flocie, w Wołkowyi oraz w Chrewcie. Oznacza to, ze wszędzie tam wpłynęły ścieki z szamb, a ludzie się w nich kÄ pali. PrawdÄ jest rĂłwnieĹź i to, Ĺźe tereny, na ktĂłrych znajdujÄ się obiekty turystyczne nie naleĹźÄ do Zespołu Elektrowni Wodnych a egzekwowanie naleĹźytego ich stanu sanitarnego naleĹźy do miejscowych samorzÄ dĂłw i słuĹźb sanitarnych. Świadomość tej brutalnej prawdy muszÄ mieć przede wszystkim mieszkańcy i gestorzy bazy turystycznej. Nie moĹźna prowadzić rabunkowej gospodarki myślÄ c tylko o dniu dzisiejszym, bo jutro obudzimy się z rękÄ w nocniku i na wszystko będzie juĹź za późno. „Elektrownia nie Ĺźyje z turystĂłw i z brudnej wody energię teĹź wyprodukuje” Te słowa JĂłzefa Folcika zrobiły na nas szczegĂłlne wraĹźenie. Miejmy nadzieję, Ĺźe mieszkańcy Bieszczad szybko to zrozumiejÄ i stan ich świadomości ekologicznej podniesie się do właściwego poziomu. Prezes Folcik idzie jeszcze dalej i proponuje następujÄ ce rozwiÄ zanie: „ Moim zdaniem miejscowe samorzÄ dy powinny opracować kompleksowy program sanitacji terenĂłw wokół Jeziora Solińskiego. Jest to jedynie moĹźliwe rozwiÄ zanie. Zaś sami mieszkańcy i gestorzy bazy turystycznej, muszÄ lobbować u władz samorzÄ dowych na rzecz rozwiÄ zania problemu gospodarki ściekowej. Samo nasuwa się pytanie, co robiÄ samorzÄ dowe słuĹźby ochrony środowiska i słuĹźby sanitarne. Sprawdzenie nie jest trudne. Opomiarowanie dostarczanej wody jest praktycznie wszędzie i powinna obowiÄ zywać zasada ile wody tyle ściekĂłw. JeĹźeli przy obiekcie jest szambo to łatwo jest sprawdzić ile razy było ono opróşniane przez odpowiednie słuĹźby. Rozmawiałem z prezesem Zakładu Komunalnego w Solinie, ktĂłry stwierdził, Ĺźe z Zawozu wywozi 70 m³ ściekĂłw rocznie. Podobnie dzieje się w innych miejscowościach i to jest odpowiedĹş na pytanie gdzie podziewajÄ się te ścieki.” RozmawiajÄ c o zanieczyszczeniu wĂłd zalewu spodobało się nam jeszcze jedno stwierdzenie JĂłzefa Folcika: „MĂłwimy o bakteriach takich czy innych. Nazwijmy rzecz po imieniu.” „W zalewie pływajÄ po prostu g***a” KontynuujÄ c rozpoczętÄ myśl prezes Folcik dodaje jeszcze jednÄ , o wiele bardziej brutalnÄ prawdę: „Dzisiaj mĂłwimy o turystach, Ĺźe zamknięte zostały plaĹźe i nie ma gdzie się kÄ pać itp. Nikt nie mĂłwi o sprawie najwaĹźniejszej, kluczowej, o bezpieczeństwie zdrowotnym mieszkańcĂłw tych terenĂłw. PrzecieĹź tutaj jest ujęcie wody dla Ustrzyk Dolnych, Polańczyka i Soliny, ale nie tylko to. PrzecieĹź ścieki spływajÄ do zbiornika gĂłrnego i dolnego a następnie via Myczkowce płynÄ dalej Sanem, do ujęć wody w innych miastach. My się martwimy, Ĺźe turysta nie moĹźe się kÄ pać, ale ludzie to pijÄ i to jest problem.” Cóş więcej moĹźna w tej sprawie dodać? Chyba tylko jedno, Ĺźe najstraszniejsza w tych stwierdzeniach jest ich prawdziwość. Odrobina optymizmu na koniec Zespół Elektrowni Wodnych stara się w najlepszy sposĂłb stwarzać warunki dla rozwoju turystyki. JednÄ z metod jest odzyskiwanie dla tego celu atrakcyjnych, dotychczas zarośniętych terenĂłw. Tak stało się z popularnym „Ĺťmijowiskiem”- terenem przy prawym przyczółku zapory. Został on oczyszczony i opracowano dla niego koncepcję zagospodarowania, ktĂłra jest realizowana przez wyłonionÄ w przetargu firmę. „Wokół zalewu oddaliśmy w administrację samorzÄ dowi kilka hektarĂłw najatrakcyjniejszych terenĂłw w Solinie, Polańczyku, Werlasie, Zawozie i Rajskiem z przeznaczeniem na zielone plaĹźe dla turystĂłw. Ale trzeba tam zadbać o infrastrukturę turystycznÄ . My stwarzamy warunki, ale zadbanie o infrastrukturę to juĹź nie nasza rola.”- dodaje JĂłzef Folcik. Warto podkreślić, Ĺźe przy wydzierĹźawianiu terenĂłw przez ZEW obowiÄ zuje zasada szczegółowego określania przeznaczenia terenu i warunkĂłw dzierĹźawy. Pozwala to uniknÄ Ä‡ wielu błędĂłw w tej materii, jakie miały miejsce w przeszłości. Podczas naszej wizyty padło rĂłwnieĹź pytanie o współpracę z lokalnym samorzÄ dem. Nasz rozmĂłwca wysoko ocenił tę współpracę, zwłaszcza z w WĂłjtem Zbigniewem Sawińskim, dodajÄ c: „ Jesteśmy w gminie największym podatnikiem. Współpracujemy dobrze, choć nie jestem dla WĂłjta łatwym partnerem. Domagam się od WĂłjta, aby wszystkie inwestycje prowadzone były na jednakowych dla wszystkich zasadach. Nie moĹźe być tak, Ĺźe dla kaĹźdej swojej inwestycji my musi robić operat środowiskowy a prywatni inwestorzy sÄ z tego zwalniani. Późniejszym efektem tego jest zanieczyszczenie jeziora.” Marek Prorok Wiesław Stebnicki adres tego artykułu: http://www.naszepołoniny.pl/articles.php?id=1089