Nasze POŁONINY - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne Artykuły Forum dyskusyjne Galerie Ogłoszenia 
Baza noclegowa   Baza gastronomiczna   Dyżury aptek   Rozkład jazdy autobusów   Plan miasta
Strona g籀wna

Archiwum
Pisane w Bieszczadach
Szukaj w serwisie:
Redakcja

Kontakt

    Gazeta / moduy
    Serwis internetowy

    Baza noclegowa

Artyku造 » ~ Archiwum » [Nr 10/70] Historia leskich wodocig籀w - 2
Po 123 latach niewoli, w 1918 roku Polska uzyskaa niepodlego. Po zakoczeniu wojny z bolszewikami w 1920 r., ustalono ostateczne granice Polski. Wkr籀tce powstaa nowa mapa pastwa z podziaem administracyjnym kraju. Lesko i powiat leski znalazy si w wojew籀dztwie lwowskim. A wic zachowano status quo: tak jak byo za „czas籀w galicyjskich”. Powiat leski by jednym z najwikszych powiat籀w w wojew籀dztwie: na powierzchni przeszo 2000 km2 mieszkao blisko 100 ty ludzi. Siedzib powiatu byo Lesko. Istniaa tu ju髒 pena infrastruktura powiatowa i odpowiednie kadry urzdnicze. W latach 30-tych w Lesku mieszkao przeszo 4900 ludzi a w tym:
- okoo 2340 驍yd籀w,
- okoo 1900 Polak籀w,
- okoo 700 Ukraic籀w,
-Razem - 4940.

Ja wida 驍yd籀w byo najwicej. R籀wnie髒 w ssiednich miastach sytuacja narodowociowa bya podobna i tak na przykad w 12 tysicznym Sanoku 驍yd籀w byo przeszo 4 ty a w przeszo 3 ty Ustrzykach 1670.
Wybory burmistrza i radnych dokonywano podobnie jak dzi. Du髒a przewaga liczebna 驍yd籀w w Lesku moga powodowa, 髒e w ka髒dej kadencji burmistrzem m籀g zosta 驍yd. Tak jednak nie byo. 驍ydzi sami zadeklarowali, 髒e nie bd wystawia swojego kandydata na burmistrza a swoje gosy bd oddawa na kandydata Polaka. Dlatego te髒 w 20-leciu midzywojennym polscy burmistrzowie rzdzili Leskiem. Radni natomiast wywodzili si z wszystkich nacji mieszkajcych w Lesku. Wszyscy dziaali zgodnie dla dobra i rozwoju Leska. Obrady Zarzdu Leska odbyway si w Sali herbowej w ratuszu. Radni zasiadali wzdu髒 dugiego stou okrytego zielonym suknem a prowadzcy obrady burmistrz zasiada na honorowym miejscu majc na cianie za plecami godo pastwa i herb Leska. Na cianach sali wisiay portrety byych burmistrz籀w, kt籀re prawdopodobnie namalowa wielki mionik Leska ks. Lutecki. Zarzdzenia burmistrza podawa do wiadomoci lesczan wo驕ny ratusza ustnie (nie wszyscy umieli czyta). Wo驕ny chodzi na miasto z bbenkiem, zatrzymywa si w ustalonych miejscach, bbni a gdy zgromadzili si mieszkacy odczytywa zarzdzenie.
Na pocztku lat 20-tych Lesko byo bardzo biedne i op籀驕nione w rozwoju w stosunku do miast bardziej uprzemysowionych. Win za ten stan ponosi hr. Krasicki, kt籀ry nie dopuci do Leska kolei 髒elaznej bdcej przy kocu XX w. motorem postpu i rozwoju. I tak na przykad:
- brakowao elektrycznoci - do owietlenia stosowano lampy naftowe i karbidowe,
- nie byo wodocig籀w komunalnych i kanalizacji,
- brak byo szkoy redniej i szpitala,
- ulice i place byy tylko czciowo wybrukowane kamieniem z Sanu,
- brakowao miejsc pracy.

驍ydzi utrzymywali si g籀wnie z handlu, przemysu, rzemiosa i usug. Polacy i Ukraicy z rolnictwa, rzemiosa i usug wiadczonych najczciej na rzecz bogatych 驍yd籀w. Ludzie wyksztaceni pracowali w administracji pastwowej, sdzie, banku, i szkolnictwie. Byo tu tylko kilka maych zakad籀w przemysowych tj.: rafineria, mleczarnia, fabryka konserw i dwa tartaki w ukawicy.


Pod koniec lat 20-tych bud髒et miasta wyni籀s tylko ok. 60 ty z. Rada miejska kierowana przez burmistrza Hieronima Kellera zadecydowaa w 1930 r., 髒e dla rozwoju Leska najpilniejsz spraw byo doprowadzenie do miasta elektrycznoci. Wzito z banku stosown po髒yczk i w 1932 r. doprowadzono z Sanoka do Leska prd. Niebawem owietlono ulice miasta, doprowadzono prd do szk籀 i instytucji publicznych, kocioa, cerkwi i synagogi. Ludzie pocztkowo bali si prdu i z uporem decydowali si na jego doprowadzenie do dom籀w ale gdy por籀wnali lamp naftow z 髒ar籀wk, elektryfikacja nabraa tempa. W owym czasie prd su髒y wycznie do owietlenia a LESKO BYO JEDYNYM MIASTEM W BIESZCZADACH, KTRE GO POSIADAO. Po髒yczk elektryfikacyjn spacano prawie do koca lat 30-tych. Brako wic rodk籀w na budow wodocig籀w i modernizacji ulic. Mimo tego burmistrz Maek podj starania w kuratorium lwowskim o utworzenie w Lesku liceum. Wyznaczono te髒 dziak pod budow szpitala. Znajdowaa si ona przy skrzy髒owaniu dzisiejszych ulic Sowackiego i 饕r籀dlanej.
W 1937 r. J籀zef Grzybowski (budowniczy) wybudowa nowoczesn kamienic przy ulicy Unii Brzeskiej, kt籀ra posiadaa wodocig. W 1938 r. wybudowano budynek Kasy Chorych, kt籀ry posiada nie tylko wodocig ale te髒 centralne ogrzewanie oraz azienki. By to najnowoczeniejszy budynek w Lesku. Dlatego te髒 w 1940 r. zajo go na swoj siedzib NKWD a w 1941 r. Gestapo. Od 1945 r. miecio si w nim UB, potem MO a obecnie Policja. Wybudowany w tym czasie budynek „Sokoa” nie posiada ani wodocig籀w ani centralnego ogrzewania. W 1938 r. miasto podjo decyzj skanalizowania i wybrukowania trelink ulicy Kociuszki. Zgromadzono rury kanalizacyjne oraz wyprodukowano we wasnym zakresie trelink. Nadszed rok 1939. 1 wrzenia wybucha II Wojna wiatowa. Niemcy i Sowieci dokonali ponownego rozbioru Polski. Lesko znalazo si naprz籀d pod okupacj sowieck a potem niemieck. W czasie okupacji Polacy nie mieli wpywu na rzdzenie miastem. Leskiem rzdzili okupanci, z kt籀rymi wsp籀pracowali 驍ydzi i Ukraicy – w przypadku okupacji sowieckiej oraz Ukraicy w czasie okupacji niemieckiej. Mimo tego w 1940 roku w czasie okupacji sowieckiej skanalizowano ulic Kociuszki i poo髒ono na jej nawierzchni trelink. Uo髒ono te髒 kraw髒niki i pytki chodnikowe. Bya to jedyna inwestycja Leska zrealizowana w czasie II-ej Wojny wiatowej.


C. D. N.

Jan Lewicki

[Nr 10/70] Historia leskich wodocig籀w - 2



Imi
E-mail
Temat
Tre嗆
Przepisz kod:

 

© 2003-2012 Nasze Po這niny - Bieszczadzkie Czasopismo Regionalne

Wykonanie i administracja strony: JWK WebStudio